Silah kullanımı ve bireylerin silah edinimi, kamu düzeni ve toplumsal güvenlik açısından oldukça hassas bir konudur. Özellikle bireylerin ruhsatsız şekilde silah bulundurması veya taşıması, ciddi bir kamu güvenliği tehdidi oluşturduğundan Türk hukuk sistemi tarafından özel olarak düzenlenmiş ve yaptırımlara bağlanmıştır. Bu çalışmada, ruhsatsız silah bulundurma ve taşıma fiillerinin hukuki dayanakları, suçun unsurları, uygulamadaki değerlendirmeler ve ceza hükümleri detaylı olarak incelenecektir.
Türk hukukunda "silah" kavramı, yalnızca ateşli silahlarla sınırlı olmayıp, kesici, delici ve patlayıcı niteliği olan her türlü aleti kapsayabilir. 6136 sayılı Ateşli Silahlar ve Bıçaklar ile Diğer Aletler Hakkında Kanun’da silahlar, “ateşli silahlar, bıçaklar ve diğer aletler” olarak üç ana başlıkta sınıflandırılmıştır.
Ruhsat, ilgili kamu kurumlarından alınan, bireye belirli bir silahı bulundurma veya taşıma hakkı tanıyan resmi bir belgedir. Türkiye'de silah ruhsatı almak için belirli sağlık, sabıka kaydı, yaş ve güvenlik soruşturması kriterlerinin karşılanması gerekir.
Ruhsatsız silah, ilgili yasal şartlara uygun olarak ruhsat alınmaksızın edinilmiş veya taşınan silahlardır. Bu durumda kişinin, silaha sahip olması başlı başına suç teşkil etmektedir.
Ruhsatsız silah bulundurma ve taşıma suçları esas olarak 6136 sayılı Ateşli Silahlar ve Bıçaklar ile Diğer Aletler Hakkında Kanun’da düzenlenmiştir. Bu kanun, silah edinimini, bulundurulmasını, taşınmasını ve bunlara ilişkin cezaları ayrıntılı şekilde ortaya koyar.
Türk Ceza Kanunu’nda (TCK), doğrudan ruhsatsız silah taşıma suçu yer almasa da, ruhsatsız silahla işlenen suçlar bakımından artırıcı nedenler ve silah kullanımının suçların niteliğini değiştirdiği haller düzenlenmiştir.
2521 sayılı Avda ve Sporda Kullanılan Tüfekler ile Av Bıçaklarının Yapımı ve Ticareti Hakkında Kanun
91/1779 sayılı Ateşli Silahlar Yönetmeliği
Türk Silahlı Kuvvetleri İç Hizmet Kanunu ve Disiplin Kanunları
Ruhsatsız silah bulundurma, bireyin konutunda, işyerinde ya da kendisine ait herhangi bir yerde ruhsat almaksızın ateşli bir silahı muhafaza etmesidir.
Fiilin bir ateşli silah veya kanunen yasaklanmış bir silah üzerinde gerçekleştirilmiş olması
Ruhsatın olmaması
Silahın taşıma amacıyla değil bulundurma amacıyla elde bulundurulması
6136 sayılı Kanun’un 13. maddesine göre:
Konutta ruhsatsız silah bulunduranlara 1 yıldan 3 yıla kadar hapis cezası ve 500 günden az olmamak üzere adli para cezası verilir.
Ruhsatsız silah taşıma suçu, bireyin ruhsatsız olarak silahı yanında taşıması, üzerinde bulundurması, taşıma eylemini sürekli ve kamuya açık alanlarda gerçekleştirmesidir.
Taşınan silahın ruhsatsız olması
Kamuya açık alanlarda veya ruhsatsız biçimde taşınması
Fiilin kasten işlenmiş olması
6136 sayılı Kanun madde 13/2’ye göre:
Ruhsatsız silah taşıyan kişi, 1 yıldan 3 yıla kadar hapis cezası ile cezalandırılır.
Birden fazla silah taşınıyorsa veya suç örgütü bağlantısı varsa ceza artırılır.
Birden fazla ruhsatsız silahın ele geçirilmesi durumunda suç zinciri oluşur ve her bir silah için ayrı ceza öngörülebilir.
Ruhsatsız silahla bir başka suç işlenmesi halinde (örneğin tehdit, yaralama, yağma), hem ruhsatsız silah taşıma suçu hem de ilgili asli suçtan ceza verilir.
Silahların suç örgütü amacıyla taşınması veya bulundurulması halinde, TCK m.220 ve 314 hükümleri devreye girer ve ceza ciddi oranda artırılır.
Yargıtay kararlarına göre araçta ruhsatsız silah bulunması hâlinde taşıma suçu oluşur. Silah sabit bir yerde değil, hareketli alanda bulunduğu için "taşıma" suçu söz konusudur.
Silah evde bulunuyorsa ve kişi adına ruhsat yoksa, "bulundurma" suçu oluşur.
Eski silahlar (örneğin dededen kalma tabancalar) ruhsatsız ise yine suç unsuru oluşturur. İlgili kişi, cezai sorumluluktan kaçınamaz.
Silahın çalışmaz olması (örneğin antika, tarihi eser nitelikli)
Kişinin ruhsatı olduğunu zannetmesi (yanıltıcı beyan)
Kimi durumlarda kişi silahı gönüllü olarak teslim ederse etkin pişmanlık hükümleri uygulanabilir.
Silahın hukuka aykırı arama ile ele geçirilmesi durumunda deliller hukuka aykırı sayılır ve beraat kararı verilebilir.
Ruhsatsız silah bulundurma ve taşıma, Türkiye’de ciddi cezai yaptırımlara bağlanmış suçlardandır. Özellikle kamu güvenliği, toplumsal barış ve bireysel hakların korunması açısından bu suçların önlenmesi büyük önem arz etmektedir. 6136 sayılı Kanun’un getirdiği kurallar, vatandaşların silah edinimini ve kullanımını denetim altına alarak olası zararları önlemeyi amaçlar. Hukuki süreçte savunma hakkının etkin kullanılması, delillerin hukuka uygun toplanması ve cezaların orantılı olması adaletin tesisi açısından önemlidir.